Rusleturar / opne møte 2014
- Rasmus Sunde heldt føredrag om utvandringa til Amerika (27.januar)
- Med Odd Jarl Larsen på Osternes festning ( 21. mai)
- På tur i Steinriket Bømlo med Brynjar Stautland (16.september)
- Med Gunnar Danbolt og Rune Jørgensen på rusletur på Rommetveit (31. oktober)
Opa samling 27. januar 2014:
Rasmus Sunde heldt føredrag om utvandringa til Amerika
I alt møtte det opp om lag 60 personar til Stord sogelag sitt opne møte i kantina til bladet Sunnhordland. Det var ei tilkskiping som trekte langt fleire enn det me hadde venta, så opplegget må ha treft publikum. Då får det våga seg at det var litt trangt om plassen.
Forklaringa på denne suksessen er nok at Rasmus Sunde er vide kjend for sine kunnskapar om utvandringa. I føredraget gav han først ein brei presentasjon av den norske utvandringa til USA frå ho starta i 1825 og fram til etterkrigstida. Han la ein del vekt på den tidlege fasen og elles brukte han einskilde døme frå utvandringa frå Vestlandet.
Han tok vidare føre seg amerikareisene i seglskutetida og følgde utvandrarane på den strabasiøse overfarten til New York og vidare vestover i Amerika til dei norske settlementa. Han kom òg inn på kor i Amerika nordmenn etter kvart busette seg i det nye landet.Til slutt tok han føre meg einskilde aspekt om årsakene til den sterke utvandringa frå landet vårt.
I eit avsluttande ordskifte fekk me òg fine og utdjupande innspel frå møtelyden, mellom andre Arne Sortland og Anstein Lohndal.
Nokre foto frå mötet
Lars Mæland takkar Rasmus Sunde for det flotte føredraget om utvandringa til Amerika med den nyutkomne boka om Sunnhordland.
Ein del av møtelyden
Ein annan del av møtelyden
Trengsel i ein krok
Ei anna krå med tilhøyrarar
Osternes festning 2014
Heile 40 historieinteresserte trassa dårlege vêrmeldingar og møtte opp til omvising på festningsområdet i Osterneset onsdag 21.mai. Omvisar: Odd Jarl Larsen
Publisert i Fitjarposten: onsdag 21. mai 2014
Det var altså ingen grunn til å klaga på frammøtet då Foreininga Osternes festning saman med sogelaga i Stord og Fitjar bad inn til omvising på det store festningsområdet. Odd Jarl Larsen var engasjert omvisar, og det lét til at tilhøyrarane sette pris på det dei fekk høyra. I alle høve heldt alle ut i over tre timar, før den engasjerte omvisaren sa seg ferdig for kvelden.
Då hadde han ført publikumet sitt gjennom rundt tre firedeler av det store festningsområdet. Blant tilhøyrarane var Fitjar-ordførar Wenche Tislevoll, grunneigarane i Stokksneset, naboar frå Osterneset og representantar frå Stord sogelag. I tillegg til ein stor flokk historieinteresserte i alle aldrar.
Omvisar Odd Jarl Larsen hadde førebudd seg godt, og gav eit levande bilete av livet på fortet under krigen. Dei siste åra har Foreininga Osternes festning hatt fleire dugnader. Blant anna har dei to gonger hatt hjelp av 9.-klassingar frå Rimbareid skule. For elevane har dette vore eit godt økonomisk tilskot til reisene for å sjå krigsminnesmerka i Polen. Og eit lite stykke viktig historieundervisning.
I kveld fekk me med oss korte glimt av den dramatiske soga til motstandsmannen Johannes Sandvik frå Færøysund, litt om dei få «skarpe» situasjonane på fortet under krigen, blant anna då eit britisk fly blei skote ned ved Reksteren. Med god kompetanse frå miliæret kunne Odd Jarl Larsen forklara korleis kanonane, lyskastarane og det andre militære utstyret fungerte.
Det gjorde naturlegvis òg sitt til å gjera kvelden vellukka at vêret etter kvart blei rimeleg bra. Det fortente både foreiningane bak omvisinga og den engasjerte omvisaren. Vel fortent var og takken frå ordførar Wenche Tislevoll ved vegs ende. Dette er eit prisverdig tiltak som me vonar foreininga vi gjenta etter kvart som dei får rydda større delar av det store festningsområdet.
På tur i Steinriket Bømlo med Brynjar Stautland 2014
Gjennom 10.000 år har det vore bergverksdrift på Bømlo. Dette var temaet då Stord sogelag tysdag 16. september skipa til eit treff på Moster. Der hadde me først ein rundtur med Brynjar Stautland som turvert. Me avslutta med kaffi, vaflar og besøk i utstillinga i Moster Amfi.
Det var 20 personar som møtte opp på denne rusleturen. Brynjar Stautland gav eit engasjert og høgst interessant innblikk i korleis ulike steinartar og mineral har vorte utnytta på Bømlo.
Her er nokre foto frå treffet:
Deltakarane på treffet framfor Moster Amfi (Foto: Jens Litlabø)
Brynjar Stautland på Kongesteinen ved Gamlekyrkja på Moster (Foto: Jens Litlabø)
Framfor gravplassen til Nils Hertzberg, opplysningspresten som dreiv stort i marmor (Foto: Jens Litlabø)
Restaurerte kalkomnar (Foto: Jens Litlabø)
Med Gunnar Danbolt og Rune Jørgensen på rusletur på Rommetveit 2014
Fredag 31. oktober 2014 var den store jubielumsdagen ved HSH/lærarskulen på Rommetveit. Då var det 175 år sidan lærarutdanninga starta på Stord, og denne storhendinga vart markert på ymse vis. Klokka 15.30 fredag 31. oktober 2014 tok Rune Jørgensen og Gunnar Danbolt oss med på ei vandring rundt i og omkring bygningane på høgskuleområdet.
Dette var eit samarbeid mellom HSH og Stord sogelag. Om lag 50 personar var med på denne vandringa.